Ο καλλιτέχνης Doug Aitken δημιούργησε το Mirage, ήτοι σπίτι καλυμμένο με καθρέπτες, στην έρημο της νότιας Καλιφόρνια. Ο Αμερικανός καλλιτέχνης έστησε ένα υπέρλαμπρο σπίτι/καθρέπτη -τύπου γλυπτού- στη μέση του άνυδρου τοπίου της κοιλάδος Coachella στην Καλιφόρνια.

Το Mirage, το οποίο σχεδιάστηκε στα πρότυπα του κλασσικού αμερικανικού αγροτόσπιτου, είναι εξ ολοκλήρου καλυμμένο με καθρέπτες, οι οποίοι δημιουργούν την αίσθηση της οφθαλμαπάτης καθώς αντανακλούν το περιβάλλον και προσθέτουν στο θέαμα.

 

Χάρη στις ειδικές επιστρώσεις που διαθέτουν, τα ενεργειακά τζάμια βελτιώνουν κατά 220% τη θερμομόνωση ενός σπιτιού σε σχέση με τους κοινούς διπλούς υαλοπίνακες.

Πολλοί, ίσως οι περισσότεροι, θεωρούν πως ένα παράθυρο με διπλό τζάμι συμβάλει στη θερμομόνωση της κατοικίας τους και περιορίζει τις δαπάνες για κλιματισμό και θέρμανση, το καλοκαίρι και τον χειμώνα αντίστοιχα.

Και θα είχαν δίκιο να το πιστεύουν στην περίπτωση που το διπλό τζάμι θα είχε κατασκευαστεί με τρόπο που να δικαιολογεί τον χαρακτηρισμό «ενεργειακό».

Δυστυχώς, όμως τις περισσότερες φορές το παράθυρο με το διπλό τζάμι που υπάρχει στο σπίτι τους δεν είναι τίποτε περισσότερο από έναν κοινό υαλοπίνακα, ο οποίος έχει μεν καλύτερη θερμομονωτική «συμπεριφορά» έναντι του κλασικού με μονό τζάμι, δεν αποτελεί ωστόσο παράγοντα ουσιαστικής εξοικονόμησης ενέργειας.

Τα ενεργειακά τζάμια κατασκευάζονται με τη χρήση ειδικών επιστρώσεων (Low – e) που δυσχεραίνουν την μεταφορά της θερμότητας από τον περιβάλλοντα χώρο στο εσωτερικό της κατοικίας και αντίστροφα, εξασφαλίζοντας έτσι οικονομία που υπολογίζεται πως αγγίζει ακόμη και το 50% σε ότι αφορά στο κόστος για τον δροσισμό ή τη θέρμανση ενός νοικοκυριού.

Μάλιστα εκτιμάται πως ένα ενεργειακό τζάμι εξοικονομεί ετησίως περί τις 300 κιλοβατώρες ανά τετραγωνικό μέτρο επιφανείας του.

Επισημαίνεται πως το μεγαλύτερο ποσοστό (περί το 35%) της θερμικής μετάδοσης και απωλειών ενός ακινήτου πραγματοποιείται από τα παράθυρα και τις μπαλκονόπορτες, ενώ μικρότερα είναι τα αντίστοιχα ποσοστά «ευθύνης» της τοιχοποιίας (25%), του δαπέδου (20%) και της οροφής (20%).

Σύμφωνα με στοιχεία που διέθεσε στο World Energy News η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εμπόρων και Βιοτεχνών Υαλοπινάκων (ΠΟΕΒΥ), η θερμομόνωση ενός σπιτιού που διαθέτει πραγματικά ενεργειακά τζάμια σε παράθυρα και μπαλκονόπορτες βελτιώνεται κατά 220% σε σχέση με τους κοινούς διπλούς υαλοπίνακες και κατά 400% σε σύγκριση με τα παράθυρα που έχουν μονό τζάμι.

Είναι πασιφανές, λοιπόν, πως τα κουφώματα με διπλό τζάμι δεν εξασφαλίζουν κατ’ ανάγκη ένα ικανοποιητικό επίπεδο θερμομόνωσης και επομένως δεν οδηγούν αυτόματα στην εξοικονόμηση ενέργειας.

Και αυτό γιατί στην αγορά υπάρχουν πολλές κατηγορίες και ποιότητες υαλοπινάκων, πράγμα που εκ των πραγμάτων καθιστά δύσκολη την αναγνώρισή τους και την επιλογή εκείνων που διαθέτουν τις κατάλληλες ειδικές επιστρώσεις και ιδιότητες θερμοπερατότητας (βαθμός παρεμπόδισης της μεταφοράς θερμότητας μεταξύ του εσωτερικού και εξωτερικού χώρου του ακινήτου) για υψηλή απόδοση.

Η διαφορά απόδοσης σε ότι αφορά στη θερμομόνωση μεταξύ του κοινού διπλού τζαμιού ενός παραθύρου ή μιας μπαλκονόπορτας και ενός πραγματικά ενεργειακού υαλοπίνακα είναι αρκετά μεγάλη.

Τρόποι ελέγχου

Πως, όμως, θα είναι σίγουρος εκείνος που θέλει να αντικαταστήσει τα απλά τζάμια του σπιτιού του ότι αυτά που θα τοποθετήσει θα είναι ενεργειακά;

Πρώτα απ’ όλα θα πρέπει να απευθυνθεί σε έναν τεχνικό – τοποθετητή (τζαμά) που γνωρίζει και εμπιστεύεται, περιορίζοντας έτσι κατά το δυνατόν τις πιθανότητες να του πουλήσουν χαμηλότερης ποιότητας προϊόν.

Επιπλέον, οι περισσότεροι από τους τοποθετητές διαθέτουν ειδικές συσκευές ανίχνευσης των ενεργειακών επιστρώσεων και μπορούν εύκολα και γρήγορα να διαπιστώσουν αν όντως ο υαλοπίνακας είναι ενεργειακός.

Από εκεί και πέρα, ο ίδιος ο ιδιοκτήτης μπορεί με δύο απλούς πρακτικούς τρόπους να επιβεβαιώσει την ποιότητα του τζαμιού:

• Πρώτον, χρησιμοποιώντας μια πηγή έντονης θερμότητας (όπως για παράδειγμα έναν ισχυρό προβολέα ή μια λάμπα υπέρυθρης ακτινοβολίας), την οποία και τοποθετεί πίσω από τον υαλοπίνακα. Στη συνέχεια ο ενδιαφερόμενος στέκεται απέναντι από τον προβολέα και πίσω ακριβώς από το τζάμι. Ο απλός διπλός υαλοπίνακας δεν θα ελαττώσει επαρκώς την ροή θερμότητας που θα τον διαπερνά, σε αντίθεση με τον ενεργειακό που θα εμποδίσει δραστικά την αίσθηση της ζέστης.

• Δεύτερον, τοποθετώντας κατά τη διάρκεια μιας ηλιόλουστης ημέρας τον γυμνό βραχίονα του χεριού του πίσω από το μισάνοιχτο παράθυρο με τον υπό εξέταση υαλοπίνακα. Θα πρέπει δε να τοποθετήσει τον βραχίονα του χεριού με τέτοιο τρόπο που ο μισός να είναι εκτεθειμένος απ’ ευθείας στον ήλιο και ο υπόλοιπος να βρίσκεται στην «σκιά» του υαλοπίνακα. Σε περίπτωση που ο υαλοπίνακας είναι πραγματικά ενεργειακός, τότε μετά την πάροδο ενός με δύο λεπτών θα αισθανθεί το μισό του χέρι να παραμένει δροσερό (αυτό που καλύπτεται από τον υαλοπίνακα), ενώ το άλλο μισό (αυτό που είναι εκτεθειμένο στον ήλιο) να «καίγεται». Αντίθετα, αν δεν αισθανθεί σημαντική διαφορά στα δύο τμήματα του βραχίονά του, τότε το τζάμι ουδεμία σχέση έχει με ενεργειακό και καλό θα είναι να το αντικαταστήσει – επικαλούμενος τη σχετική εγγύηση – το συντομότερο δυνατόν.

Παράγοντες που καθορίζουν την απόδοση

Πέρα, όμως, από το διαχωρισμό των κοινών τζαμιών από τα ενεργειακά, υφίστανται σημαντικές διαφορές και ανάμεσα σ’ αυτούς καθ’ αυτούς τους ενεργειακού τύπου υαλοπίνακες. Οι διαφορές έχουν να κάνουν κυρίως με την επίστρωση που διαθέτει το καθένα, το διάκενο μεταξύ των δύο υαλοπινάκων, αλλά και τη διαπερατότητα όσον αφορά στην ηλιακή ακτινοβολία.

Η επίστρωση αποτελείται από μεταλλικά στοιχεία και εφαρμόζεται στην εσωτερική πλευρά του υαλοπίνακα κατά την φάση της κατασκευής του.

Έτσι, τις εξωτερικές όψεις του ενεργειακού διπλού τζαμιού μπορούμε να τις χειριστούμε ακριβώς όπως ένα κοινό τζάμι (π.χ. όταν το καθαρίζουμε), μιας και δεν επηρεάζεται η ενεργειακή του απόδοση δεδομένου ότι αυτή καθορίζεται από την επίστρωση που φέρει ο υαλοπίνακας στις εσωτερικές του πλευρές.

Επίσης, θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι στην ενεργειακή απόδοση του υαλοπίνακα δεν παίζει ρόλο το πάχος του (είτε είναι 4 χιλιοστών, είτε 6, είτε 8 χιλιοστών), αλλά μόνο η επίστρωση. Η επίστρωση αυτή, από την στιγμή που θα κατασκευαστεί και εν συνεχεία θα σφραγιστεί ο ενεργειακός υαλοπίνακας, παραμένει αναλλοίωτη με την πάροδο του χρόνου.

Στην εξασφάλιση υψηλής θερμομόνωσης σημαντικός παράγοντας είναι επίσης το διάκενο μεταξύ των δύο τζαμιών που απαρτίζουν τον διπλό υαλοπίνακα. Η μέγιστη ωφελιμότητα παρουσιάζεται όταν το διάκενο μεταξύ των δύο υαλοπινάκων είναι περί τα 16 χιλιοστά, καθώς και όταν μεταξύ τους διαχέεται κάποιο ευγενές αέριο (Argon, Krypton, Xenon κλπ).

Επισημαίνεται πως οι κατασκευαστές συνήθως προσθέτουν στους αεροθαλάμους κάποιο από τα συγκεκριμένα αέρια με σκοπό την περαιτέρω βελτίωση της θερμομόνωσης του υαλοπίνακα. Τα ευγενή αυτά αέρια έχουν την ιδιότητα να αυξάνουν την θερμομόνωση του υαλοπίνακα κατά περίπου 20% επί πλέον, ωστόσο με την πάροδο του χρόνου – και ανάλογα με το είδος της κόλας που χρησιμοποιήθηκε για τη σφράγιση – διαχέονται σταδιακά στην ατμόσφαιρα.

Υπολογίζεται δε πως κάθε περίπου 10 χρόνια, «χάνεται» περί το 50% της ποσότητας του αερίου που υπάρχει κάθε φορά στον διπλό υαλοπίνακα. Σε κάθε περίπτωση το κόστος του αερίου είναι μικρό και εκτιμάται πως η απόσβεσή του γίνεται ήδη μέσα στον πρώτο ή έστω στο δεύτερο χρόνο από την τοποθέτηση του υαλοπίνακα.

Το τρίτο στοιχείο που διαχωρίζει μεταξύ τους τους ενεργειακούς υαλοπίνακες έχει να κάνει με το επίπεδο διαπερατότητας της ηλιακής ακτινοβολίας. Ανάλογα με τις ανάγκες του νοικοκυριού και τις κλιματολογικές συνθήκες της περιοχής όπου βρίσκεται το ακίνητο, υπάρχουν τζάμια με μικρότερο ή μεγαλύτερο ηλιακό συντελεστή, ο οποίος καθορίζει το μέγεθος της διαπερατότητας του ηλίου στο χώρο χωρίς παράλληλα να εμποδίζει την εξασφάλιση φυσικού φωτός στο εσωτερικό της κατοικίας.

Θερμομόνωση και ηχομόνωση μόνο με σωστή τοποθέτηση

Φυσικά, εκτός από την αγορά της κατάλληλης για κάθε περίπτωση ποιότητας υαλοπίνακα, είναι σημαντικό να δίδεται ιδιαίτερη προσοχή και στην τοποθέτησή του. Η σωστή τοποθέτηση είναι το στοιχείο εκείνο που ουσιαστικά διασφαλίζει τόσο τη βελτίωση της θερμομόνωσης του ακινήτου, όσο και την ενίσχυση της ηχομόνωσής του.

Για να επιτευχθεί αυτός ο σκοπός, τα τζάμια δεν θα πρέπει να βρίσκονται σε επαφή με τα κουφώματα αλλά θα πρέπει να παρεμβάλλεται λάστιχο μεταξύ αυτών και των πλαισίων και από τις δύο πλευρές τους (εσωτερική και εξωτερική), κάτι που μπορεί να ελέγξει άμεσα ο ίδιος ο ιδιοκτήτης.

Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί πως η αντικατάσταση των υαλοπινάκων δεν συνεπάγεται αντικατάσταση και των κουφωμάτων – πλαισίων.

Το κούφωμα ενός ανοίγματος (παράθυρου ή μπαλκονόπορτας) «ευθύνεται» για μικρό μόνο μέρος των συνολικών απωλειών, κάτι που εξαρτάται άμεσα από τις διαστάσεις του ανοίγματος, την διατομή και την μορφή του προφίλ, το υλικό και την ποιότητας κατασκευής του.

Επιπλέον, το κούφωμα αποτελεί κατά μέσο όρο το 20% του κάθε ανοίγματος και επομένως δεν μπορεί να παίζει σημαντικότερο ρόλο στην εξοικονόμηση ενέργειας απ’ ότι ο υαλοπίνακας που καλύπτει το 80% της επιφάνειας ενός ανοίγματος.

Έτσι, ο κάθε ενδιαφερόμενος θα πρέπει να σταθμίσει το όφελος και το κόστος της αντικατάστασης των κουφωμάτων του ακινήτου του, ιδίως από τη στιγμή που στις περισσότερες περιπτώσεις οι νέοι υαλοπίνακες μπορούν να εφαρμοστούν χωρίς κανένα πρόβλημα στα υφιστάμενα πλαίσια.

Κόστος από 80 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο

Σε ότι αφορά στις τιμές των ενεργειακών υαλοπινάκων, επισημαίνεται πως αυτές ποικίλουν και εξαρτώνται από τα επιμέρους χαρακτηριστικά τους (επιστρώσεις, πάχος τζαμιού, ποσοστό ηλιακής διαπερατότητας κτλ).

Πάντως, ένας τέτοιος υαλοπίνακας με μια σχετικά υψηλή ποιότητα μπορεί να έχει ελάχιστο κόστος αγοράς τα 80 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, ενώ το μέσο κόστος μπορεί να ανέλθει στα 100 με 110 ευρώ.
Έτσι, για ένα διαμέρισμα με επιφάνεια 100 τετραγωνικών μέτρων, θα απαιτηθούν υαλοπίνακες συνολικής επιφάνειας 10 -12 τ.μ. με τη τελική δαπάνη για την τοποθέτηση ενεργειακών τζαμιών να αγγίξει περί τα 1.500 ευρώ (αγορά υαλοπινάκων και εργασία τοποθέτησης).

Με βάση δε την εξοικονόμηση που μπορεί να επιτευχθεί σε ότι έχει να κάνει με τη θέρμανση και τον κλιματισμό, υπολογίζεται πως η απόσβεση της συγκεκριμένης επένδυσης είναι δυνατόν να γίνει εντός χρονικού διαστήματος δύο με τριών ετών.

Πηγή: worldenergynews.gr

Το αλουμίνιο που προορίζεται για αρχιτεκτονικές εφαρμογές υφίσταται επιφανειακές επεξεργασίες προκειμένου, αφ’ ενός μεν να βελτιωθεί η αντιδιαβρωτική συμπεριφορά του, αφ’ ετέρου δε να επιτευχθεί η επιθυμητή εμφάνιση και ο χρωματισμός για την εξυπηρέτηση των διακοσμητικών απαιτήσεων των αρχιτεκτονικών εφαρμογών και κατασκευών. Οι μέθοδοι που έχουν επικρατήσει και συνήθως χρησιμοποιούνται για την επιφανειακή επεξεργασία του αλουμινίου που προορίζεται για αρχιτεκτονικές εφαρμογές είναι η ανοδίωση και η ηλεκτροστατική βαφή.

Με την ηλεκτροστατική βαφή, προστίθεται και επικαλύπτεται η επιφάνεια του αλουμινίου με ένα στρώμα πολυεστερικής βαφής. Η κατάλληλη προεργασία της επιφάνειας, η σύσταση της πολυεστερικής βαφής και οι συνθήκες εφαρμογής, εξασφαλίζουν την προστασία της επιφάνειας του αλουμινίου από την διάβρωση.

Μερικά από τα χαρακτηριστικά της ηλεκτροστατικής βαφής είναι:

• Η αντιδιαβρωτική προστασία που προσφέρει στο αλουμίνιο είναι πάρα πολύ καλή, εφ΄ όσον τηρηθούν όλες οι συνθήκες παραγωγικής διαδικασίας, εφαρμογής και χρήσης.
• Η ηλεκτροστατική βαφή προσφέρει απεριόριστη επιλογή χρωμάτων.
• Η βαφή είναι ένα στρώμα διαφορετικής σύστασης και υφής από το αλουμίνιο. Τα δύο υλικά παρουσιάζουν διαφορετική συμπεριφορά στις μηχανικές καταπονήσεις και καιρικές συνθήκες και έτσι υπάρχει κίνδυνος εμφάνισης αποκολλήσεων.

Η ηλεκτροστατική βαφή του αλουμινίου είναι μια νέα, σχετικά, μέθοδος. Είναι φυσικό να υπάρχουν ακόμη θέματα προς διερεύνηση, ιδιαίτερα όσον αφορά την συμπεριφορά του συστήματος βαφή-μέταλλο αλουμίνιο στον χρόνο. Όμως, η συνεχής έρευνα και η καθημερινά αποκτούμενη εμπειρία, βοηθούν στην εξεύρεση των κατάλληλων λύσεων.

Μια λεπτομέρεια που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη στο σχεδιασμό των προφίλ αλουμινίου που πρόκειται να υποστούν ανοδίωση ή βαφή, είναι η διαφορετική επίδραση των δύο μεθόδων στις τελικές διαστάσεις. Το ανοδικό επίστρωμα (ανοδίωση), που το πάχος του κυμαίνεται από 10-25 μικρά, εισχωρεί στο μέταλλο και πρακτικά δεν αλλάζει τις τελικές διαστάσεις της επιφάνειας. Το πάχος της ηλεκτροστατικής βαφής του είναι μεγαλύτερο από 60 μικρά και σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να φθάσει και πάνω από 120 μικρά.

Ο αλουμινοκατασκευαστής πρέπει να γνωρίζει και να εκθέτει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε μεθόδου στον πελάτη, ο οποίος έχει και την τελική ευθύνη της επιλογής. Προκειμένου ο πελάτης να καθοδηγηθεί σωστά, θα πρέπει, επίσης, να έχουμε υπόψη τα εξής :

• Οι δύο μέθοδοι, ανοδίωση ή βαφή, συνιστούνται ανεπιφύλακτα για την επιφανειακή επεξεργασία του αλουμινίου που προορίζεται για αρχιτεκτονικές εφαρμογές.
• Οι αλουμινοκατασκευαστές, που έχουν την ευθύνη απέναντι στους πελάτες τους για την παράδοση σωστών προϊόντων, θα πρέπει να προσπαθούν να χρησιμοποιούν προϊόντα που έχουν υποστεί επεξεργασία σε μονάδες ανοδίωσης με πιστοποίηση κατά Qualanod, ή μονάδες βαφής με πιστοποίηση κατά Qualicoat.
• Η συναρμολόγηση και ο χειρισμός των ανοδιωμένων ή βαμμένων προφίλ αλουμινίου, θα πρέπει να γίνεται με τους γνωστούς σε όλους αλλά σε λίγες περιπτώσεις εφαρμοζόμενους κανόνες. Για παράδειγμα, κατά την συναρμολόγηση ή την τοποθέτηση, πρέπει να χρησιμοποιούνται πάντα ανοξείδωτες βίδες.
• Το αλουμίνιο, ως υλικό, έχει πάρα πολλά πλεονεκτήματα αλλά οπωσδήποτε παρουσιάζει και μειονεκτήματα. Έχει αποδειχθεί όμως ότι, τουλάχιστον για την Ελλάδα και τις άλλες Μεσογειακές χώρες, το αλουμίνιο είναι το πλέον κατάλληλο υλικό για αρχιτεκτονικές εφαρμογές. Η αναφορά σε μερίδια αγοράς που κατέχουν άλλα υλικά σε άλλες χώρες, ιδιαίτερα της Κεντρική Ευρώπης, οδηγεί σε λάθος συμπεράσματα και εγκυμονεί κινδύνους για τους Έλληνες καταναλωτές. Τυχόν προβλήματα που εμφανίζονται σε κατασκευές αλουμινίου, μετά από έρευνα και από την καθημερινά αποκτούμενη εμπειρία, βρίσκουν πάντα τη λύση τους και αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά.

Η τεχνολογία της ηλεκτροστατικής βαφής

Ηλεκτροστατική βαφή είναι η επικάλυψη του αλουμινίου με ειδικές εποξειδικές, εποξύ-πολυεστερικές ή με πολυεστερικές ρητίνες, με σκοπό αφ’ενός την προστασία από την διάβρωση, αφ’ετέρου δε την επίτευξη του επιθυμητού χρωματισμού και εμφάνισης. Για την βαφή των προφίλ αλουμινίου που προορίζονται για αρχιτεκτονικές εφαρμογές (πόρτες, παράθυρα, υαλοπετάσματα κλπ), χρησιμοποιούνται οι πολυεστερικές πούδρες. Οι πούδρες αυτές χαρακτηρίζονται από την μεγάλη αντοχή στις εξωτερικές συνθήκες.

Τα βασικά στάδια για την ηλεκτροστατική βαφή αλουμινίου είναι:

Καθαρισμός της επιφάνειας: Τα προς βαφή τεμάχια αλουμινίου εισάγονται σε μπάνια που περιέχουν τα κατάλληλα χημικά μέσα όπου επιτυγχάνεται ο καθαρισμός της επιφάνειάς τους από ξένα σωματίδια, λίπη ή άλλες ξένες ουσίες, καθώς και η ενεργοποίηση της επιφάνειας.

Υπόστρωμα (χρωμάτωση): στην περίπτωση της βαφής αλουμινίου, απαιτούμε την καλή συνεργασία δύο διαφορετικών υλικών, της χρωστικής ύλης (πούδρα) και του μετάλλου (αλουμίνιο). Η φύση και οι χημικές ιδιότητες των δύο υλικών δεν επιτρέπουν την άμεση και αποτελεσματική πρόσφυση. Για το λόγο αυτό απαιτείται η δημιουργία ενός κατάλληλου υποστρώματος που θα επιτρέψει την καλή συγκόλληση των δύο υλικών. Για την δημιουργία του υποστρώματος εφαρμόζεται, κυρίως, η διαδικασία της χρωμάτωσης που θεωρείται ως η πλέον πρόσφορη και ενδεδειγμένη μέθοδος από τεχνική και οικονομική άποψη. Η χρωμάτωση προσφέρει χημική αδράνεια στην επιφάνεια του μετάλλου, καλή πρόσφυση και ικανότητα της χρωστικής ύλης να παρακολουθεί ικανοποιητικά τις παραμορφώσεις του μετάλλου. Επίσης, σε μικρότερη κλίμακα, χρησιμοποιούνται και άλλες μέθοδοι για την δημιουργία του κατάλληλου υποστρώματος, όπως η ανοδίωση (3-8 μικρά, χωρίς σφράγισμα των πόρων).

Βαφή: Το επόμενο στάδιο της παραγωγικής διαδικασίας είναι η εφαρμογή της πούδρας βαφής στα τεμάχια αλουμινίου. Η χρωστική ύλη, σε μορφή πούδρας, φορτίζεται με ηλεκτροστατικό φορτίο (70-100 Κvolts) και εκτοξεύεται με πεπιεσμένο αέρα από τα πιστόλια βαφής, πάνω στα κομμάτια αλουμινίου, που είναι γειωμένα, και επικαλύπτει την επιφάνειά τους. Η διαφορά ηλεκτροστατικού δυναμικού έχει σαν αποτέλεσμα τη συγκράτηση των κόκκων της χρωστικής ύλης πάνω στην επιφάνεια του αλουμινίου. Η τελική πρόσφυση της χρωστικής ουσίας επιτυγχάνεται σ’ ένα επόμενο στάδιο με τον πολυμερισμό της σε κατάλληλους φούρνους. Σε πολύπλοκα προφίλ, το πάχος της βαφής δεν είναι παντού το ίδιο. Λόγω των νόμων της φυσικής, οι κόκκοι της πούδρας που είναι φορτισμένοι με ηλεκτροστατικό φορτίο – συναντούν δυσκολία να εισέλθουν σε εσοχές. Η προσπάθεια να εξασφαλισθεί επαρκές επίστρωμα βαφής στα δύσκολα αυτά σημεία, ιδιαίτερα όταν αυτά είναι ορατά στην κατασκευή (οδηγοί, κάσες κλπ), φορτώνει τις εύκολες επιφάνειες του προφίλ με, πολλές φορές υπερβολικά, μεγάλο πάχος βαφής.

Πολυμερισμός: Μετά την εφαρμογή της χρωστικής ύλης, τα τεμάχια αλουμινίου οδηγούνται σε ειδικούς φούρνους όπου σε θερμοκρασία (180-220^οC) και χρόνο που ορίζονται από τον παραγωγό της πούδρας, γίνεται ο πολυμερισμός της ρητίνης και επομένως η δημιουργία προστατευτικού, σταθερού επιστρώματος βαφής.

Ποιοτικά χαρακτηριστικά της ηλεκτροστατικής βαφής αλουμινίου

Η τελική ποιότητα της ηλεκτροστατικής βαφής αλουμινίου εξαρτάται από πάρα πολλούς παράγοντες και η εκτίμησή της απαιτεί μια σειρά ελέγχων και δοκιμών. Οι παράγοντες που επηρεάζουν την τελική ποιότητα είναι:

Εγκαταστάσεις: Η εφαρμογή της ηλεκτροστατικής βαφής απαιτεί συγκεκριμένες εγκαταστάσεις, εξοπλισμό και αυστηρή τήρηση και έλεγχο όλων των συνθηκών παραγωγικής διαδικασίας. Τα στάδια του καθαρισμού των προς βαφή επιφανειών αλουμινίου, η δημιουργία του κατάλληλου και σωστού υποστρώματος (χρωμάτωση κλπ), η βαφή και ο πολυμερισμός, αποτελούν κρίσιμους παράγοντες για το τελικό αποτέλεσμα. Πολλά από τα προβλήματα που εμφανίζονται στην πράξη, οφείλονται στην αντίληψη ότι η βαφή είναι εύκολη δουλειά, σκεπάζει τα πάντα και μπορεί να γίνει οπουδήποτε.

Πρώτες ύλες-υλικά: Ένας πολύ σημαντικός παράγοντας για την επίτευξη καλής ποιότητας βαφής είναι ο τύπος και η ποιότητα της χρησιμοποιούμενης πούδρας. Θεωρείται απαραίτητη η χρήση χρωστικών υλών που έχουν την έγκριση της QUALICOAT. Ο πελάτης πρέπει να απαιτεί από το βαφέα τη χρησιμοποίηση πούδρας που έχει σήμα ποιότητας της QUALICOAT. Το σήμα ποιότητας της πούδρας αποδεικνύεται από τα κουτιά συσκευασίας τους, όπου υποχρεωτικά αναγράφεται ο αριθμός έγκρισης της QUALICOAT. Η ποιότητα της βαφής διαπιστώνεται από μια σειρά οπτικών και εργαστηριακών ελέγχων και δοκιμών. Σύμφωνα με τις προδιαγραφές της QUALICOAT, τα βαμμένα προϊόντα αλουμινίου πρέπει να ικανοποιούν τα παρακάτω χαρακτηριστικά:

Εμφάνιση: Δεν πρέπει στις σημαντικές επιφάνειες να υπάρχουν χαραγές που φθάνουν μέχρι το μέταλλο. Οι βαμμένες επιφάνειες εξεταζόμενες υπό γωνία 60⁰ και από απόσταση 3 μέτρων, περίπου, δεν πρέπει να εμφανίζουν καμία σημαντική ανωμαλία όπως: ραβδώσεις, φλύκταινες, φλοιός πορτοκαλιού, εγκλίσεις ξένων υλών, κρατήρες, στίγματα, εκδορές κλπ. Το στρώμα βαφής πρέπει να παρουσιάζει ομοιομορφία χρώματος και καλή καλυπτική ικανότητα όταν παρατηρείται από απόσταση τουλάχιστον 5 μέτρων προκειμένου περί εξωτερικών επιφανειών και τουλάχιστον 3 μέτρων προκειμένου περί εσωτερικών.

Χρώμα: Η απεριόριστη ποικιλία χρωμάτων που προσφέρει η ηλεκτροστατική βαφή είναι ένας από τους παράγοντες που επέδρασε στην ευρεία χρήση της σήμερα. Παράλληλα όμως, αυτή η μεγάλη ποικιλία χρωμάτων δημιουργεί πολλές φορές προβλήματα στην επικοινωνία μεταξύ πελάτη και βαφέα. Τα χρώματα κωδικοποιούνται βάσει του συστήματος RAL.

Οι αποχρώσεις κάθε βασικού χρώματος έχουν ξεχωριστό αριθμό RAL. (πχ. υπάρχει λευκό RAL 9010 αλλά και λευκό RAL 9016). Μερικές φορές, δημιουργείται η αίσθηση διαφορετικής απόχρωσης, λόγω της διαφορετικής στιλπνότητας. Οι χρωστικές ύλες (πούδρες) ανάλογα με την σύστασή τους, μπορεί να έχουν διαφορετική τελική στιλπνότητα (λαμπρότητα). Η στιλπνότητα μετράται σε μονάδες και διακρίνομε τρεις κατηγορίες:

• Κατηγορία 1 (Ματ): 0 – 30 μονάδες
• Κατηγορία 2 (Ημιγυαλιστερό): 31 – 70 μονάδες
• Κατηγορία 3 (Γυαλιστερό): 71 – 100 μονάδες

Ο αλουμινοκατασκευαστής, όταν δίνει παραγγελία θα πρέπει να καθορίζει το χρώμα βάσει του κωδικού RAL, καθώς και την επιθυμητή στιλπνότητα βάσει της κατηγορίας (ματ – ημιγυαλιστερό – γυαλιστερό). Οι παραγγελίες του τύπου: “χρώμα γάλα“, “λευκό της Α εταιρίας” ή “πράσινο σκούρο” είναι άστοχες και μπορεί να επιφυλάσσουν δυσάρεστες εκπλήξεις και πολλές παρεξηγήσεις. Ο αλουμινοκατασκευαστής μπορεί να ελέγξει τα προϊόντα που παραλαμβάνει συγκρίνοντάς τα με το ειδικό χρωματολόγιο RAL που μπορεί να προμηθευθεί από τον βαφέα.

Πάχος βαφής: Η βαφή πρέπει να έχει το κατάλληλο πάχος ώστε σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα ποιοτικά χαρακτηριστικά να εξασφαλίζει την προστασία του μετάλλου και την καλή εμφάνιση του τελικού προϊόντος. Το πάχος της βαφής, στις επιφάνειες που είναι συνεχώς ορατές, πρέπει να είναι τουλάχιστον 60 μm (μικρά), η μέτρησή του δε, γίνεται με ειδικά όργανα. Πάντως, επιφάνειες με πάχος βαφής κάτω από 50 μικρά (που θεωρείται κρίσιμο πάχος) φαίνονται αμέσως, από ένα σχετικά έμπειρο γυμνό μάτι, ως πλημμελώς βαμμένες.

Μηχανικές αντοχές: Οι μηχανικές αντοχές αφορούν τις ιδιότητες της πρόσφυσης, της σκληρότητας (αντοχή σε γδαρσίματα) και της ελαστικότητας (αντοχή σε κοίλανση, κάμψη, κρούση) των επιστρωμάτων ηλεκτροστατικής βαφής αλουμινίου. Οι ιδιότητες αυτές εξασφαλίζονται με την καλή προετοιμασία της επιφάνειας του αλουμινίου (καθαρισμός και υπόστρωμα) την ποιότητα της πούδρας και τις συνθήκες πολυμερισμού. Για την εκτίμηση του επιπέδου της ποιότητας χρησιμοποιούνται τόσο ειδικές εργαστηριακές δοκιμές όσο και απλές πρακτικές δοκιμές. Μια εύκολη και χαρακτηριστική μέθοδος για τον έλεγχο των μηχανικών αντοχών της βαφής από τους αλουμινοκατασκευαστές, είναι η συμπεριφορά του συστήματος βαφή-μέταλλο, κατά την μηχανουργική κατεργασία. Το επίστρωμα βαφής δεν πρέπει να παρουσιάζει θραύση η αποκόλληση, όταν υφίσταται πριόνισμα, τρύπημα η φρεζάρισμα με καλά, βέβαια, εργαλεία.

Αντοχή στη διάβρωση: Ειδικές δοκιμές χρησιμοποιούνται για την εκτίμηση της αντοχής των βαμμένων προϊόντων αλουμινίου σε διάβρωση όπως: η δοκιμή αλατονέφωσης (διάρκεια 1000 ώρες), δοκιμή MACHU (σύντομη δοκιμή, 48 ώρες), κλπ.

Πιστοποίηση της ποιότητας σε προϊόντα ηλεκτροστατικής βαφής

Σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, ο έλεγχος και η πιστοποίηση της ποιότητας των ανοδιωμένων και ηλεκτροστατικά βαμμένων προϊόντων αλουμινίου καθορίζονται από τις προδιαγραφές της QUALANOD και QUALICOAT αντίστοιχα, που αναφέρονται σε:

• Καθορίζουν τον ελάχιστο εξοπλισμό και την παραγωγική διαδικασία της μονάδας, καθώς και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των προϊόντων της.
• Επιβάλλουν τον αυτοέλεγχο της μονάδας, σε καθημερινή βάση, καθορίζοντας ελάχιστο αριθμό ελέγχων τόσο στην παραγωγική διαδικασία όσο και στα τελικά προϊόντα, καταγραφή των αποτελεσμάτων και τήρηση αρχείου με τα δοκίμια που ελέχθησαν.
• Οι εταιρείες, δύο φορές, τουλάχιστον, το χρόνο χωρίς προειδοποίηση και σε ακαθόριστα χρονικά διαστήματα ελέγχονται από επιθεωρητές ποιότητος.
• Σε κάθε χώρα, η παρακολούθηση της διαδικασίας και η απονομή των πιστοποιητικών ποιότητας γίνεται από Εθνικές Ενώσεις που συμμετέχουν στην Qualanod και Qualicoat και την αντιπροσωπεύουν σε κάθε χώρα. Στην Ελλάδα, εξουσιοδοτημένος και υπεύθυνος Οργανισμός για την διενέργεια των ελέγχων και την απονομή των σημάτων ποιότητος Qualanod και Qualicoat είναι η Ελληνική Ένωση Αλουμινίου.

Η εφαρμογή του συστήματος πιστοποίησης σε ευρωπαϊκό επίπεδο δίνει την ευκαιρία για μια ευρεία απόκτηση εμπειριών και ανταλλαγή απόψεων. Τυχόν προβλήματα (μην ξεχνάμε ότι τίποτα δεν είναι τέλειο) που εντοπίζονται είτε στον τεχνολογικό και παραγωγικό τομέα, είτε σε θέματα διαδικασιών πιστοποίησης, αντιμετωπίζονται από κοινού και με τον πιο πρόσφορο τρόπο.

Του “Γιάννη Γεωργουσόπουλου” Χημικού – Μηχανικού – Τεχνικού Συμβούλου της Ελληνικής Ένωσης Αλουμινίου

Μικρή αναδρομή
Η ιστορία των κουφωμάτων είναι αρκετά παλιά, όσο και η προσπάθεια του ανθρώπου να θωρακίσει από τις καιρικές συνθήκες τις πρώτες κατοικίες του. Παράλληλα με την ανακάλυψη του γυαλιού ωστόσο το μεσαίωνα, άρχισε η πρώτη σοβαρή προσπάθεια για την κατασκευή αποτελεσματικών τρόπων προστασίας, μιας προσπάθειας που συνεχίζεται ακόμα και στις μέρες μας με την τεχνολογία να ξεπερνά και να δίνει λύσεις ακόμα και στις πιο δύσκολες κατασκευαστικές απαιτήσεις.
Τα υλικά επιλογής ήταν αρχικά το ξύλο, ενώ στη συνέχεια με την ανάπτυξη νέων τεχνικών κατασκευής και την ανακάλυψη καινούργιων υλικών, προστέθηκε στη λίστα το αλουμίνιο και τελευταία και το πλαστικό ή PVC. Έτσι μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι το ξύλο, το αλουμίνιο και το PVC, καθώς και οι συνδυασμοί τους, αποτελούν σήμερα τα κατεξοχήν υλικά προτιμήσεως για κάθε είδους εφαρμογή.

Τα κουφώματα διαχωρίζονται πρώτα με βάση το υλικό από το οποίο αποτελούνται.
Έτσι υπάρχουν 3 κατηγορίες, τα κουφώματα pvc (τα πλαστικά κουφώματα ή πιο σωστά συνθετικά), τα κουφώματα αλουμινίου και τα ξύλινα κουφώματα.

Κάθε είδος κουφώματος έχει τα δικά του πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα όπως είναι φυσικό, ωστόσο είναι γεγονός πως ενώ εδώ και χρόνια γίνεται εκτενής χρήσης από κουφώματα αλουμινίου, τον τελευταίο καιρό έχει παρατηρηθεί ενδιαφέρον και για τα πλαστικά κουφώματα pvc.

Τέλος αρκετά συχνά εμφανίζονται στις μέρες μας και συνδυασμοί προφίλ από διαφορετικά υλικά (πχ αλουμίνιο εξωτερικά και ξύλο εσωτερικά) που εκμεταλλεύονται με αυτό τον τρόπο το μέγιστο των δυνατοτήτων του κάθε υλικού.

Για να τα μάθουμε καλύτερα λοιπόν:

Ξύλο
Είναι η ακριβότερη επιλογή υλικού που μπορεί να κάνει κάποιος με ποσοστά κόστους από 30% έως και 40% πιο ακριβά από την αμέσως επόμενη επιλογή που είναι το αλουμίνιο. Ανταμείβει όμως με την υψηλή αισθητική του και την αίσθηση ζεστασιάς που χαρίζει.
Μειονέκτημα του είναι η έλλειψη μεγάλων μηχανικών αντοχών πράγμα που το καθιστά δύσχρηστο υλικό σε μεγάλες εφαρμογές, σε σχέση πάντα με άλλα υλικά επιλογής. Επίσης, ενώ τα ξυλινα κουφώματα εχουν αυξημένες ανάγκες συντήρησης.

Τα σύγχρονα ξύλινα βάφονται κατ επιλογή του πελάτη με υψηλής αντοχής υδροδιαλυτά οικολογικά βερνίκια εμποτισμού.
Επίσης είναι ξηραμένα και απεντομωμένα έτσι ώστε να διασφαλίζουν τις μικρότερες δυνατές θερμοκρασιακές μεταβολές (διαστολές – συστολές) και βιολογικές φθορές.

• ΥΠΕΡ: Πολύ καλή θερμομόνωση, αυξημένη αισθητική, πολύ καλή ανοχή στις θερμοκρασιακές μεταβολές.
• ΚΑΤΑ: Κόστος, μειωμένη αντοχή στο χρόνο, συντήρηση, δεν συνιστάται σε μεγάλες κατασκευές.

Αλουμίνιο 
Είναι ίσως το πιο διαδεδομένο υλικό σήμερα. Η Ελλάδα είναι ευλογημένη με τεράστια αποθέματα Βωξίτη που είναι και η πρώτη ύλη για την παρασκευή του αλουμινίου. Αυτό σε συνδυασμό με τη μεγάλη τεχνογνωσία πάνω στις εφαρμογές του, το καθιστά σαν υλικό κορυφαίο από πλευράς προτίμησης και πολύ προσιτό από πλευράς κόστους.

Η ασφάλεια των κατασκευών και οι απαιτήσεις ποιότητας, οι ανάγκες χρήσης και η αισθητική εμφάνιση οδήγησαν στο σχεδιασμό ολοκληρωμένων κουφωμάτων αλουμινίου, τα γνωστά «συστήματα», τα οποία συνδυάζουν κατάλληλα προφίλ αλουμινίου, ειδικά εξαρτήματα, μηχανισμούς λειτουργίας, τζάμια και υλικά στεγάνωσης.

Σήμερα, τα συστήματα αλουμινίου κυριαρχούν στα κουφώματα καθώς κυκλοφορούν στην αγορά σε μεγάλη ποικιλία και συνδυάζουν κατάλληλα τεχνικά χαρακτηριστικά που εναρμονίζονται πλήρως με τις κλιματολογικές συνθήκες της Ελλάδας.

Το αλουμίνιο έχει μάλιστα κατοχυρωθεί ως το πλέον ιδανικό υλικό κατασκευής κουφωμάτων στη χώρα μας και προτιμάται από το 75% των καταναλωτών χάρις στα αδιαμφισβήτητα προτερήματα που προσφέρει σε σχέση με άλλα υλικά. Κι αυτό γιατί το αλουμίνιο δεν αντιδρά σοβαρά στις αλλαγές κλίματος και θερμοκρασίας σε αντίθεση με το ξύλο στο οποίο προκαλούνται διαβρώσεις και το PVC που γίνεται πιο εύθραυστο στις χαμηλές θερμοκρασίες και πιο εύκαμπτο στις υψηλές.

Η χρησιμότητα του είναι μεγάλη, διότι αυξάνει σημαντικά τη θερμομονωτική ιδιότητα του συστήματος. Επίσης διαθέτει ποικίλα χρώματα βαφής ακόμη και στην απόχρωση του ξύλου.

• ΥΠΕΡ: Ελληνικό προϊόν, πολλές λύσεις και εφαρμογές, μεγαλύτερη ανθεκτικότητα στο χρόνο από τα υπόλοιπα υλικά, ασφάλεια.
• ΚΑΤΑ: Πιο ακριβό σε σχέση με το PVC.

Πλαστικό (ή PVC)
Τα κουφώματα PVC, που είναι γνωστά και ως πλαστικά κουφώματα ή πιο σωστά συνθετικά κουφώματα, είναι τα κουφώματα που χρησιμοποιούνται όλο και στη χώρα μας, παρόλο που σίγουρα ακόμα πρωτοπόρα είναι τα κουφώματα αλουμινίου.

Ο κύριος λόγος είναι οικονομικός, καθώς μπορούν να είναι περίπου 20% πιο οικονομικά σε σχέση με το αλουμίνιο, ενώ παράλληλα δεν υπολείπονται στα περισσότερα ποιοτικά χαρακτηριστικά. Εκτός αυτού έχουν ένα σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα, ότι βοηθούν και στη θερμομόνωση του χώρου.
Αυτό συμβαίνει διότι το πλαστικό ως γνωστόν είναι κακός αγωγός της θερμότητας, συγκριτικά και με τα κουφώματα αλουμινίου μη θερμοδιακοπτώμενα που δεν έχουν καθόλου θερμομονωτικές ιδιότητες.

Η ασφάλεια είναι ένα ακόμα χαρακτηριστικό που έχει βελτιωθεί σημαντικά συμβάλλοντας στην αξιοπιστία τους. Αποτελεί μειονέκτημα ακομη, καθώς σε καμία περίπτωση τα πλαστικά κουφώματα δεν μπορούν να συγκριθούν με τη στιβαρότητα των κουφωμάτων αλουμινίου.

• ΥΠΕΡ: τιμή, ηχομόνωση, βέλτιστη θερμομόνωση, μοντέρνο υλικό.
• ΚΑΤΑ: όχι καλή απόδοση σε θερμά κλίματα, αποχρωματισμός.

Συνδυασμός κουφωμάτων
Τελευταία, έχουν αρχίσει να κάνουν την εμφάνιση τους και κουφώματα με συνδυασμό διαφορετικών υλικών. Έτσι, διατηρώντας τα πολύ καλά χαρακτηριστικά του αλουμινίου σε ασφάλεια και αντοχή σε καιρικές συνθήκες και στο χρόνο, έχει αντικατασταθεί το εσωτερικό προφίλ με ξύλο ή πλαστικό ανάλογα με την επιλογή μας. Με αυτό τον τρόπο εξασφαλίζεται η μέγιστη αντοχή και προστασία, ενώ παράλληλα αυξάνεται η θερμομόνωση και η αισθητική. Μοναδικό μειονέκτημα η αυξημένη τιμή που όμως αντισταθμίζεται από τα οφέλη σε θέρμανση και ψύξη.

Η σημασία των υαλοπινάκων
Τέλος, αναπόσπαστο κομμάτι όλων των κουφωμάτων αποτελούν και οι υαλοπίνακες, που συμπληρώνουν και ουσιαστικά ολοκληρώνουν τα συστήματα. Και εδώ, η πρόοδος της τεχνολογίας έχει επιτρέψει την κατασκευή τζαμιών με αυξημένες μηχανικές αντοχές, με επιστρώσεις υλικών που προσδίδουν ιδιαίτερες θερμομονωτικές ιδιότητες, ακόμα και αυτο-καθαρισμό. Η δε συνένωση πολλών στρωμάτων τζαμιού μέσω πλαστικών διαφανών μεμβρανών έχει επιτρέψει την κατασκευή ιδιαίτερα ανθεκτικών στη θραύση κρυστάλλων, προσδίδοντας τους ιδιαίτερα χαρακτηριστικά ασφαλείας.

Έτσι εκτός από τα γνωστά διπλά κρύσταλλα, πλέον υπάρχουν ενεργειακά τζάμια δύο ή τεσσάρων εποχών για χρήση σε θερμά ή όλα τα κλίματα, triplex, securit ή και αλεξίσφαιρα για ειδικές εφαρμογές, ενώ με ειδική κατεργασία όλα τα κρύσταλλα μπορούν να αποκτήσουν και αντιρρυπαντικές ιδιότητες που βρίσκουν εφαρμογή σε ιδιαίτερα ψηλά κτίρια και ουρανοξύστες όπου ο καθαρισμός τους είναι πιο δύσκολος.

Άρθρο του κ. Σταύρου Καραβασιλειάδη, Πολιτικού Μηχανικού της EcoHeating Hellas

Πηγή : 4green.gr