Τι είναι σκουριά και πως δημιουργείται;
Η λέξη σκουριά είναι το άλλο όνομα για το οξείδιο του σιδήρου. Η σκουριά λοιπόν δημιουργείται, όταν ένα κράμα που περιέχει σίδηρο, όπως ο γνωστός σε όλους χάλυβας, εκτεθεί σε υγρασία ή οξυγόνο για πολύ καιρό.
Δηλαδή με την πάροδο του χρόνου, το οξυγόνο συνδυάζεται με το μέταλλο και έτσι δημιουργείται ένα νέο συστατικό, ένα οξείδιο!
Βέβαια το στοιχείο που είναι ο πλέον ισχυρός καταλύτης για την οξείδωση, είναι το νερό!
Αυτό συμβαίνει διότι τα μόρια του νερού έχουν την ικανότητα να διεισδύουν ακόμα και στις πιο μικρές σχισμές του χάλυβα. Σχισμές και οπές, που είναι αδύνατον να φανούν με γυμνό μάτι!
Έτσι, αργά αργά αντιδράνε με τον χάλυβα, δημιουργείται οξείδωση (=ένα νέο “συστατικό”, το οποίο έχει “έλειψη” ηλεκτρονίων στην ουσία) κι έτσι έχουμε τη γνωστή σκουριά.
Εάν όμως υπάρξει και το στοιχείο του Νατρίου στο νερό, όπως δηλαδή στην περίπτωση με το θαλασσινό νερό, τότε η οξείδωση δημιουργείται με πάρα πολύ γρήγορους ρυθμούς!
Το αποτέλεσμα της οξείδωσης σε ένα κομμάτι χάλυβα, είναι να αρχίζει να τον φθείρει για αρχή εξωτερικά και κατόπιν να τον κάνει εύθραυστο.
Υπάρχει όμως και ένας παράγοντας ο οποίος βοηθάει τον χάλυβα να αντισταθεί σε αυτήν την άνιση μάχη. Έχει να κάνει με το πάχος του μετάλλου.
Όσο πιο παχύ το κομμάτι, τόσο πιο αργά δημιουργείται η σκουριά και τόσο πιο δύσκολα προχωράει στο εσωτερικό του.
Για παράδειγμα ένα λεπτό φύλλο χάλυβα, θα σχηματίσει σκουριά σχεδόν αμέσως, σε αντίθεση με ένα χοντρό κομμάτι, που θα αντισταθεί αρκετά!
Ολοκληρώνοντας, να πούμε πως η σκουριά δεν μπορεί να σταματήσει εύκολα, πολύ απλά… καλπάζει!
Θα πρέπει να την τρίψουμε ώστε να φύγει εντελώς. Αν δεν φύγει εντελώς, τότε θα αρχίσει να “ξαναμεγαλώνει” επάνω στο μέταλλο και σιγά σιγά να το “σκάβει”!
Πρόληψη σκουριάς εξαιτίας της υγρασίας
Είναι αναπόφευκτο να αποφύγουμε τη σκουριά υπό συνθήκες υγρασίας. Υπάρχουν όμως κάποια υλικά τα οποία προστατεύουν τα μέταλλα ή αναλόγως, επιβραδύνουν τη διαδικασία της οξείδωσης.
Αυτά τα υλικά είναι κάποια χρώματα, επιχρίσματα μετάλλων (αστάρι), πετρέλαιο και διάφορα άλλα.
Επίσης υπάρχουν και κάποια μέταλλα τα οποία “πάνε κόντρα” στην οξείδωση. Αυτά τα μέταλλα είναι ο κασσίτερος, ο ψευδάργυρος και το χρώμιο.
Αυτά χρησιμοποιούνται μερικές φορές ως προστατευτικό περίβλημα του χάλυβα!
Τέλος υπάρχει και ακόμα ένα πιο εξελιγμένος τρόπος προστασίας του μετάλλου. Η λεγόμενη ηλεκτροστατική βαφή.
Σε αυτήν την περίπτωση, δίνουν στο μέταλλο ένα πάρα πολύ μικρό φορτίο ηλεκτρικού ρεύματος, το οποίο ουσιαστικά σταματάει την διαδικασία της οξείδωσης και αποφεύγεται έτσι η σκουριά!
Τροποι προστασιας σκουριας
Για την προστασία των σιδερένιων και χαλύβδινων αντικειμένων από τη διάβρωση υπάρχουν διάφορες τεχνικές και υλικά επίστρωσης. Τα υλικά επίστρωσης ( αντιδιαβρωτικές βαφές και λιπαντικά) προστατεύουν την επιφάνεια των αντικειμένων από την επαφή της με το ατμοσφαιρικό οξυγόνο. Τον ίδιο σκοπό εξυπηρετεί και ο γαλβανισμός (επιψευδαργύρωση) και γενικότερα η επιμετάλλωση, η επίστρωση δηλαδή των επιφανειών με λιγότερο ευπαθή μέταλλα, όπως π.χ. το νικέλιο και το χρώμιο. Τέλος, υπάρχει και η μέθοδος της καθοδικής αντιδιαβρωτικής προστασίας, η οποία χρησιμοποιείται επιπρόσθετα στη βαφή με άσφαλτο για υπόγειους σωλήνες και δοχεία, όπως και για υδραυλικές εγκαταστάσεις από χάλυβα και μεταλλάκτες θερμότητας.
