Η μόνωση και η σκίαση αποτελούν σημαντικούς παράγοντες στην επίτευξη της παθητικής εξοικονόμησης ενέργειας. Η σκίαση τα τελευταία χρόνια έχει ξεφύγει από το «κλισέ» της απλής τέντας που όλοι γνωρίζουμε και συμμετέχει ενεργά πλέον τόσο στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, όσο και στην ίδια τη λειτουργία του κτιρίου ενισχύοντας τη μόνωση και την άνεση στο εσωτερικό του.
Με τον όρο σκίαση, ορίζουμε την περιοχή του χώρου πίσω από ένα εμπόδιο συνήθως αδιαφανές, που διακόπτει τη πορεία του φωτός. Επομένως με αυτό τον τρόπο είναι δυνατόν να μειώσουμε την ηλιακή ακτινοβολία όπου και όποτε επιθυμούμε, προστατεύοντας τη κατασκευή και το εσωτερικό της. Έτσι μπορούμε να περιορίσουμε το φυσικό φωτισμό που γίνεται ενοχλητικός κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες (ορατό φάσμα ηλιακού φωτός), αλλά και τις επιπτώσεις του μέσω της υπέρυθρης ακτινοβολίας (αόρατο φάσμα ηλιακού φωτός). Η τελευταία ειδικά είναι υπεύθυνη για την υπερθέρμανση των εσωτερικών χώρων με τα γνωστά σε όλους μας αποτελέσματα. Ελέγχοντας λοιπόν τη σκιά που ρίχνουμε σε ένα κτίριο, μπορούμε να βελτιώσουμε τη διαβίωση στο εσωτερικό του. Έτσι προκύπτει σημαντική εξοικονόμηση ενέργειας διότι δεν χρησιμοποιείται κανένα μηχανικό μέσο για να επιτευχτεί αυτός ο σκοπός, παρά μόνο η αξιοποίηση φυσικών πηγών ενέργειας όπως ο ήλιος και ο άνεμος.
Τα συστήματα σκίασης μπορούν να διαχωριστούν σε εξωτερικά και εσωτερικά!
Τα εσωτερικά συστήματα σκίασης έχουν τη μορφή κουρτίνας ή περσίδας και μπορεί να είναι κατασκευασμένα από ύφασμα, πλαστικό, αλουμίνιο, ακόμα και ξύλο. Ειδικά στα υφάσματα όμως με την ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών, μπορεί ο καταναλωτής να προστατέψει πολύ αποτελεσματικά το εσωτερικό του σπιτιού του από τις βλαβερές ακτίνες UV.
Τα εξωτερικά συστήματα σκίασης προσελκύουν το ενδιαφέρον τα τελευταία χρόνια, τόσο των μελετητών – αρχιτεκτόνων όσο και των ευαισθητοποιημένων ιδιοκτητών, που καταφεύγουν σε αυτά για να αναβαθμίσουν ενεργειακά τα ξενοδοχεία τους.
Έτσι, τα σκίαστρα και οι πέργκολες αποτελούν συστήματα εξωτερικής σκίασης τα οποία ανήκουν στα παθητικά συστήματα ηλιοπροστασίας και κατ’ επέκταση μεθόδους φυσικού κλιματισμού των χώρων.
Οι Πέργκολες είναι «μόνιμες» κατασκευές. Η ποιότητά κατασκευής της πέργκολας έχει μεγάλη διάρκεια ζωής και αντοχή στις καιρικές συνθήκες. Διακρίνονται σε δυο τύπους :
α) Πέργκολες Αλουμινίου, προσαρμόζονται σε κάθε χώρο – τοποθετούνται εύκολα. Δεν απαιτείται ιδιαίτερη συντήρηση. Διατίθενται σε μεγάλη ποικιλία χρωμάτων, (ηλεκτροστατική βαφή – ανοδίωση, και σε απομίμηση ξύλου).
β) Πέργκολες Σιδήρου, οι μεταλλικές πέργκολες είναι πιο στιβαρής μόνιμης κατασκευής. Προσαρμόζονται και αυτές σε κάθε χώρο. Για καλύτερη αντοχή στο χρόνο και τις καιρικές συνθήκες, τα σίδερα που θα τοποθετηθούν θα πρέπει να είναι γαλβανισμένα και βαρέους τύπου!
Εκτός από το αισθητικό τους αποτέλεσμα στην όψη του κτιρίου συμβάλουν ενεργά και στη μόνωση του, καθώς απομακρύνουν σημαντικά τα ποσοστά της ηλιακής ακτινοβολίας λόγω αντανάκλασης.
Τα Σκίαστρα εμφανίζονται όλο και πιο συχνά τα τελευταία χρόνια ειδικά σε νέες κατασκευές, αλλά κυρίως σε βιοκλιματικά κτίρια. Τοποθετούνται κάθετα στο επάνω μέρος των γυάλινων επιφανειών για να περιορίσουν το ποσοστό εκείνο της ακτινοβολίας που είναι προβληματικό, χωρίς να στερούν παράλληλα το οπτικό αποτέλεσμα. Μπορούν να είναι σταθερά ή και με μεταβαλλόμενη κλίση που ελέγχεται από μηχανισμό με αισθητήρες φωτός.
Τα οφέλη από την εγκατάσταση συστημάτων σκίασης, είναι πάρα πολλά. Η ποιότητα άνεσης αναβαθμίζεται σε πολύ μεγάλο βαθμό, οι δαπάνες για τη λειτουργία του κτιρίου μειώνονται, η χρήση των ορυκτών πόρων περιορίζεται και τελικά όλα μαζί βοηθούν στη προστασία του περιβάλλοντος.
Κάθε ευρώ που θα ξοδευτεί, η απόδοση θα είναι υπερδιπλάσια!